Ana içeriğe atla

Çîroka Şahmeran


Carek ji cara, mamê Xidir kerê xwe hilda çû dara, lê bû wextê êvara. Mamê Xidir bala xwe dayê Gurekî ji wê da hat, lêxist Kerê wî xwar! Mamê Xirdir jê ra got, ey heywanê hovê har, qe li berûya jêrîn tunebûn berx û kar, tu hat te kerê min belengazî xwar? Gur jê ra diranê xwe li hev xist û got; mamê Xidir bes e bike guregur, evî kera çû here ji xwe ra yekê dinê bikir:





Destpêka Çîroka Şahmeran: Dibêjin rojekê li bajarê Mêrdîn’ê sêheb zarokên xort hebûnin, vana xwe berdidin binê Bîrê, ewê ji bîrê Hingiv derxînin. Wê demê jî Hingiv Xwarineke gelek girîng bû. Duhebên wî ji hev ra dibêjin em vî Hingiva ji xwe ra li hev parve bikin, em nedin hevalê xwe yê biçûk! Vana Hingivê xwe derdixînin, dikin du par, dîsa alîkarî ya hevdû dikin û ji Bîrê derdikebin û diçin!…


Ji ber ku hevalê wan ê dinê biçûk e, ew nikare ku bi tenê ji Bîrê derbikebe, wisa di hundurê bîrê de neçar dimîne. Viya bala xwe didê ji nişkave Dûpişkekî êrîşê ser wî kir, ewê bi wî vebide! Lawik lêdixîne Dûpişkê dikuje. Dema ku lawik bala xwe didê wayê di aliyê wiyalî Bîrê de ronahîyekî dixwiye! Lawik xwe li wê ronahî yê digre û wêda diçe. Dema ku bala xwe didê, hundurê Şikeftê tije mar in û Şahmeran jî wayê di nava wan de vezalyaye!

Dema ku Şahmeran çav li lawik dikebe: Ji lawikra dibêje bi Xwedê eger ku em te nekujin mirina min bi destê te ye. Ji lawik ra dibêje bila Mar bi te vedin û te bikujin, êdî xelasî ya te ji destê me tune ye. Lawik digrî, lava û tika jê dike, dibêje eman, hewar ma ji bona Xwedê çima tu min dikuje, ka min çi zirar û ziyana te kirî ye, ez gunehim tu min nekuje.

Şahmeran jê ra dibêje, eger ku em te nekujin: tu yê here cihê min ji xelkê ra bibêje, xelkê were min bikuje. Lawik dibêje ka te çi zirar û ziyana min kiriye ku ez herim cihê te ji xelkê ra bibêjim!…

Werhasil lawik jê ra sond dixwe û sozê dide Şahmeran, jê ra dibêje eger ku tu min berbide, ez cihê te ji tu kesekî ra nabêjim. Wer hasilê kelam lawik Şahmeran qanî dike. Şahmeran jê ra dibêje mafir ko wisa ye, ezê jî gelek Aqût, Zimrûd û Almast’ê bidim te, tu jî here ji xwe ra pê jiyaneke baş bike, lê bi mercên ku tu cihê min ji kesî ra nebêje. Viya dibêje bi sozê mêran be, ez cihê te ji tu evdekî Xwedê ra nabêjim, her wiha jê ra sipas dike, dibêje Xwedê ji te razîbe.
Şahmeran ji Maran re dibêje herin ewqas Aqût, Zimrûd û Almast’ê bidinê û ji şikeftê derxînin bila here. Mar daxwaza Şahmeran bi cih tînin û lawik ji şikeftê derdixînin û lawik tê.
Di Dawî yê de Lawik bi Şahmeran ra Îxanetê dike!!!

Di wê demê de Qiralê bajêr bi nexweşiyeke xerab dikebe. Çiqas Bijîşk û Nojdar li wê herêmê hebûnin. Qiral fermandike hemû yan li hevdû di civîne. Vana li ser nexweşiya Qiral lêkolînan dikin û testê xwîna wî û hwd. yan hemû çêdikin. Dibêjin wele dermanê te bitenê Goştê Şahmeran e. Eger ku tu bikaribe cihê Şahmeran destnîşan bike û bikuje, hinekî goştê wî bixwe, tu yê pê sax bibe. Na eger ku tu goştê Şahmeran nexwe, tu yê bi vê nexweşiyê bimre, teqez êdî xelasiya te tuneye.

Tirsa mirinê dikebe hundurê Qiral Qiral, di cî de ferman dike ji Telalan re; dibêje têkebin nava bajar, bibêjin kî cihê Şahmeran ji Qiral ra bibêje. Qiral hemû serweta xwe dide wî…
Telal dikebin nava bajar, li defa gazî û hewarê dixînin, eybe eybe, tu kesekî deng ji xwe nayne. Jixwe Şahmeran gelek gewher daye lawik lawik, bi qasî Qiral dewlemend e, pêdivîya wî jî bi malê dinyayê tuneye ku cihê Şahmeran ji wan ra bibêje. Her wiha ji xêncî lawik jî tu kesekî cihê Şahmeran nizane ku ji Qiral ra bibêje. Dema ku Telal tu encameke erênî nagrin, di zivirin tên hinda Qiral. Jê ra dibêjin hal û mesele yên me ev in, me hêvîya xwe birî, me tu encamekî erênî negirt.

Qiral cardin ji Telalan re ferman dike, dibêje herin îcar jî bibêjin kî cihê Şahmeran ji Qiral ra bibêje; Qiral Textê xwe, Qîza xwe û hemû serweta xwe dide wî.

Dema ku Telal vê hewarê dixînin nava bajêr. Qîza Qiral jî wisa bedew û rind bû ye, weke Hîv û Ro bû ye. Dema ku lawik vê xiberê hiltîne hiş û aqil ji serê wî derdikevin, êdî sond û soza xwe jî, ji bîra dike, sermest û serxweş dibe. Di cî de li xwe tê mikurê dibêje wele ez cihê Şahmeran dizanim. Qiral tîne lawik di dewsa xwe de dike Qiral, qîza xwe û serweta xwe hemû dide wî. Lawik jî cihê Şahmeran ji Qiral ra dibêje. Vana diçin Şahmeran tînin ji Qiral ra dikin derman. Qiral ji nexweşiya xwe azad dibe. Bila Lawik bi Qiral’î û miradê xwe, em jî bi ê xwe şabin.

Çîroka mi l’ civata yaran
Rehmet li dê û bavê guhdaran
Ji xêncî xayîn û gemaran

Yorumlar

Bu blogdaki popüler yayınlar

Arjen Arî, ev pênc salin helbesta Kurdî sêwî ye

Dara Porxelek xwezî, lewitîn di kirêtiyê de û şer dizî j ime xewnên mîrekî li herêmekê em ji gundekî dijmin jî bûna malê me pev dima neyariya me nedigiha qewmekî kengî bûya lev dihatin em eydekê, erefatekê…  dibêje Arjen Arî. Pêşengê hemdemên xwe, helbestvanê nûjen ê zaravayê Kurmancî. Di 31ê Cotmeha 2012an de ji nav me koç kir. Li pey xwe bi hezaran dildar, bi sedan jî helbest hiştin. Em weke Heftenameya Basê bi sedema 5. salvegera helbestvanê nemir Arjen Arî bi heval û hogir û dostên wî re axivîn û her yekî ji wan ji bo me di derbarê Arjen de nivisî. Ji bo xatirê bîranîna Arjen Arî û xwînerên Heftenameya Basê em çarîneke Arjen Arî ku heta niha nehatiye weşandin tînin pêşberî we xwîneran. îşev rêwiyê şevê me. hew tu dizanî xunav. mêvanê dilê kê me Firat Cewerî: Arjen Arî diltenik bû Dema min û Arjen Arî hevûdu nas kir, dema rêxistinan bû. Em jî di rêxistinekê de hatibûn ba hev. Em pê ketibûn û me xwe bi felsefeya materyalîst digihand; em noqî lîtera

Abdulla Keskîn: Xeyala min a mezin xeyala her kurdekî ye

Gelî xwînerên Ezîz, bloga Dara Bandînî ji bo we xwîneran dest bi beşeke nipînû dike. Di vê beşê de her heftî wê bi mêvanên cûr bi cûr re hevpeyvînên dij rêbazê lidarbixe. Destpêka vê beşê em bi Damezrêner û Edîtorê Weşanxaneya Avestayê Abdulla Keskîn re axivîn. Abdulla Keskîn tevî edîtriya xwe û weşangeriya xwe bi qeşengbûna xwe jî di nav ciwanan de weke fenomenekî ye. Em xort û keçên kurd di şopa te de ne kak Abdulla. Kerem bikin bersivên Abdulla Keskîn li jêr in.               Abdullah Keskîn kê ye? Nizanim, hê jî bi min nexweş û zehmet tê ku li ser xwe bipeyivim. Ez bawer im kesên van rêzan bixwînin ên bi hêsanî karibin xwe bigihînin hin agahiyên biyografik an jî ez vî barî bavêjim ser milê te. Ciwanên kurd meraqa te dikin, jiyana te ya rojane çawa derbas dibe? Pir sade û tenê, hez ji herduyan jî dikim. Berê dereng radizam û dereng radibûm, vêga diguherim. Wextê min bêhtir li mal derbas dibe, ji rûniştina li mal hez dikim, heta nîvro dixwînim, ligel qahwê û tiştine s

Seyadê Şameyê Kekê: “Qulingê brîndar yê Kurdistanê”

Dara Porxelek Jiyaneke sirgûnî, îşkencekirî û mayîna bi salan di zindanan de… Seyadê Şamê ji aliyê malbata xwe ve wek mirî dihat zanîn. Dema dengê Seyad di Radyoya Rewanê de olan dide bawerî bi jiyanek ji nû ve vejînandî tê kirin. Malbata Kekê, girêdayî Eşîra Celaliyan e. Eşîr li navçeya Agiriya Bazidê dimîne. Nuxûriyê bavê xwe ye Seyad. Di heman demê de xwebexşekî doza Kurdistanê ye jî. Dewlet malbata Kekê di sala 1944’an de sirgûnî Yozgatê ji wir jî ber bi Alaca’ya Çorimê ve dike. Dema li sirgûnê bû dozgeriya Erziromê ji Seyad re nameyekê dişîne û dibêje: “Dê doza te ji nû ve bê dîtin, divê tu werî Erziromê.” Her çiqas bavê Seyad dibêje, “Meke kurê min, tesmîlê destê leşkerê Romê nebe” jî Seyad dibêje: “Bavo heta niha min tenê êş û elem daye we, bisekine ez biçim û vê sirgûniyê bidawî binim da ku hûn vegerin Kurdistanê.” Bavê Seyad li ser van gotinan misaade dide Seyad û Seyad berê xwe dide Erziroma şewitî. Dema Seyad diçe Erziromê, bêyî dozgeriyê wî desteser dikin û dibin